Zonulin Nedir?
Zonulin, zonula occludens toksinine benzer bir insan proteinidir. Sindirim sistemi duvarının hücreleri arasındaki sıkı bağlantılara katılır. Zonulin upregülasyonuna ikincil olarak bariyer işlevinin kaybedilmesi, kontrol edilemeyen besin ve mikrobiyal antijen akışına yol açar.
Zonulin, intestinal geçirgenliği değerlendirmek için kullanılır ve intestinal sıkı başlantıların düzenleyicisidir.
İntestinal epitel bariyer işlevine sahiptir.
İntestinal epitel, bariyer fonksiyonuyla lümenden submukozaya sıkı kontrol edilen bir antijen geçişinden sorumludur. Bu geçiş, enflamasyona neden olan immün yanıt açısından önemli bir role sahiptir.
İntestinal Epitel Hücrelerinden Zonulin Salınımını Tetikleyen Nedir?
İnce bağırsakların bakteri ve glutene maruz kalması, zonulin salınımını tetikleyebilen birkaç potansiyel uyaran içinde en önemlileridir. Enterik enfeksiyonlar, intestinal bariyerin bozulmasına neden olarak alerjik, otoimmün ve enflamatuar hastalıklar dahil olmak üzere birçok patolojik durumun patogenezinde rol oynamaktadır. Zonulin, çeşitli otoimmün, nörodejeneratif ve tümöral hastalıklar için bozulmuş bağırsak bariyer fonksiyonunun biyobelirteci olarak kullanılabilir.
Zonulin ve Çölyak Hastalığı
Hastalığın erken döneminde, gliadine maruz kaldığında zonulin miktarı artar, buna bağlı olarak bariyer fonksiyonu bozulur ve antijenler intestinal submukozaya geçmeye başlar. Gluten diyetten çıkarıldıktan sonra, serum zonulin seviyeleri azalır, bağırsak başlangıçtaki bariyer işlevini yeniden kazanır, otoantikor titreleri normalleşir, otoimmün süreç kapanır ve sonuç olarak intestinal hasar tamamen iyileşir.
Zonulin, Obezite ve Tip I Diyabet
Yapılan çalışmalar, tip I DM hastalarının yaklaşık %50'sinin, artmış intestinal geçirgenlik ile ilişkili olarak yükselen serum zonulin seviyelerine sahip olduğunu göstermiştir.
Çalışmalar, komplikasyonların başlangıcından önce, hem tip I hem de tip II diyabet hastalarında intestinal geçirgenliğin değiştiğini göstermiştir. Zonulin artışının, obezite bağlantılı insülin direnci ile ilişkili olduğu rapor edilmiştir.
Kimler Zonulin Testi Yaptırmalıdır?
- Sızıntılı bağırsak sendromu belirtilerine sahip hastalar (şişkinlik, gaz, kramplar, gıda hassasiyetleri, eklem ağrıları, deri döküntüleri ve otoimmünite)
- Çölyak hastalığı ve gluten duyarlılığı olan hastalar
- Gastrointestinal hastalığı olanlar (inflamatuar bağırsak hastalıkları)
- Kardiyometabolik hastalığı olanlar (Tip I ve il diyabet, obezite, alkole bağlı olmayan yağlı karaciğer hastalığı, insülin direnci)